GEAS: Γυναίκες που μελέτησαν τη Γη

Marie Tharp (Μαρί Θαρπ) Στον πυθμένα του ωκεανού λάμπει ένα φως Υπάρχουν στιγμές στην ιστορία που πρόσωπα με φαινομενικά έντονες ιδέες παραβιάζουν όλους τους καθιερωμένους κανόνες και μας προσφέρουν έναν νέο τρόπο να δούμε και να κατανοήσουμε τον κόσμο. Η Marie Tharp αντιμετώπισε την προκατάληψη και την περιφρόνηση για να φέρει στο φως και να χρωματίσει το 70% του πλανήτη μας, ανακαλύπτοντας για εμάς τα μυστήρια που παρέμεναν κρυμμένα κάτω από τα νερά των ωκεανών. Η Marie γεννήθηκε στο Michigan (ΗΠΑ) το 1920, σε μια οικογένεια με ιδιαίτερη αγάπη για την επιστήμη και τα γράμματα. Ήθελε να ασχοληθεί με τη λογοτεχνία, αλλά επιτρεπόταν μόνο για τους άνδρες. Σπούδασε στα αγγλικά και τη μουσική, έχοντας επίγνωση για αυτό που της επιφύλασσε το μέλλον ως γυναίκα: να εργαστεί ως δασκάλα, γραμματέας ή νοσοκόμα. Εκείνη διάλεξε την πρώτη επιλογή. Ωστόσο, το 1943, όταν οι ΗΠΑ εντάχθηκαν στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μετά την επίθεση στο Pearl Harbor, η έλλειψη ανδρών άνοιξε τις πόρτες για τις γυναίκες σε νέους επαγγελματικούς τομείς. Η Marie εγγράφηκε για μεταπτυχιακό στη γεωλογία πετρελαίου και εργάστηκε για μερικά χρόνια στη βιομηχανία ως ένα από τα πρώτα κορίτσια της γεωλογίας πετρελαίου . Το 1948, άφησε τη θέση της σε εταιρεία πετρελαιοειδών και αναζήτησε μια ευκαιρία στη Νέα Υόρκη. Παρά το γεγονός ότι κατείχε μεταπτυχιακό στη γεωλογία και τα μαθηματικά, μπορούσε να υποβάλει αίτηση μόνο για τη θέση σύνταξης στο Πανεπιστήμιο Columbia. Κατά τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών διοχέτευσε μεγάλα ποσά για να χρηματοδοτήσει τη μελέτη των ωκεανών και η Marie αφιερώθηκε στην εταιρεία του γεωλόγου Bruce Heezen, παρακολουθώντας βυθισμένα στρατιωτικά αεροπλάνα. Αργότερα, άρχισαν να χαρτογραφούν τον πυθμένα του Βόρειου Ατλαντικού Ωκεανού σε μια συνεργασία που κράτησε 25 χρόνια. Ο Bruce απέκτησε τα δεδομένα ενώ βρισκόταν στο πλοίο και η Marie τα ερμήνευσε στη στεριά, καθώς οι γυναίκες απαγορευόταν να επιβιβαστούν σε αυτό. Το 1953, ενώ χαρτογραφούσε τη Μεσο-Ατλαντική Ράχη, ανακάλυψε ένα ρήγμα που σύμφωνα με τους υπολογισμούς της, ήταν τεράστιο. Έχοντας επίγνωση ότι αυτή η ανακάλυψη ήταν επαναστατική, έλεγξε τα αποτελέσματά της αρκετές φορές. Ο συνάδελφός της Bruce αρχικά απέρριψε τα ευρήματά της ως « κοριτσίστικη άποψη ». Μετά από ένα χρόνο συνεχούς διαβούλευσης και τη συλλογή νέων αποδεικτικών στοιχείων, υποχώρησε και αναγνώρισε ότι το « κορίτσι » είχε δίκιο. Η ανακάλυψη ήταν σημαντική, καθώς απέρριψε την υπόθεση της επέκτασης του πυθμένα της Γης και έδωσε αξιοπιστία σε μια θεωρία που είχε παραμεληθεί μέχρι τότε: τη μετατόπιση των ηπείρων. Στον χάρτη του Βόρειου Ατλαντικού προστέθηκαν χάρτες του Νότιου Ατλαντικού, του Ινδικού και του Ανταρκτικού ωκεανού και τέλος, ολόκληρου του ωκεάνιου πυθμένα (το 1977). Οι ωκεανοί δεν θα είναι ποτέ ξανά ένα ομοιόμορφο μονότονο μπλε σημείο. Οι χάρτες της άλλαξαν εντελώς τη γεωλογική σκέψη και οδήγησαν στη θεωρία των τεκτονικών πλακών. Ωστόσο, οι συνεισφορές της αποσιωπήθηκαν και η επιστημονική κοινότητα δεν αναγνώρισε τα ευρήματά της μέχρι τη δεκαετία του 1990. Παρόλα αυτά, η Marie δεν παραδόθηκε ποτέ στην αποθάρρυνση ή στη δυσαρέσκεια καθώς είχε μπροστά της μια συναρπαστική πρόκληση: « … έναν λευκό καμβά για να τον γεμίσει με εξαιρετικές δυνατότητες, να συνδυάσει ένα συναρπαστικό παζλ. Ήταν μια μοναδική ευκαιρία ζωής, μια ευκαιρία στην παγκόσμια ιστορία για όλους, αλλά ειδικά για μια γυναίκα της δεκαετίας του 1940 ». Και ήξερε πώς να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία ώστε να αναπτυχθεί. Ήμουν τόσο απασχολημένη με τη δημιουργία χαρτών που τους άφησα να διαφωνήσουν... Υπάρχει αλήθεια στο παλιό κλισέ ότι μια εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις. 28

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcxMDUyNQ==