Mary Leakey (Μαίρη Λίκι) Περὶ μεγέθους ἡλίου: εὖρος ποδὸς ἀνθρωπείου, Ηράκλειτος Το 1871, ο Charles Darwin προφητικά έγραψε: είναι πολύ πιθανό οι πρόγονοι μας να ζούσαν στην αφρικανική ήπειρο . Σήμερα, γνωρίζουμε ότι τα πεδινά της περιοχής Afar, στην έρημο της Ανατολικής Αφρικής, ήταν το λίκνο μας. Έχουμε ακόμα τα άτομα θείου από τα ηφαίστεια του East African Rift και τα μόρια του νερού από τον Γαλάζιο Νείλο στο σώμα μας. Τα πρώτα σημάδια αυτού του αφρικανικού παρελθόντος αποκαλύφθηκαν από μια παλαιοανθρωπολόγο ονόματι Mary Leakey, έναν αιώνα μετά τη δημοσίευση του On the Origin of Species (Η Καταγωγή των Ειδών). Η Mary Leakey γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 6 Φεβρουαρίου 1913, σε μια νομαδική και κοσμοπολίτικη οικογένεια. Ο πατέρας της ήταν ένας γνωστός ζωγράφος ακουαρέλας που ταξίδευε συνεχώς σε όλο τον κόσμο αναζητώντας τοπία. Η ίδια η Mary ήταν έντεκα ετών όταν επισκέφτηκε το περίφημο σπήλαιο Cro-Magnon, το οποίο της προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον για την ανθρωπολογία και την προϊστορία. Η Mary μετά τον θάνατο του πατέρα της το 1926, επέστρεψε στο Λονδίνο για να λάβει τυπική εκπαίδευση που, αναπόφευκτα, ήταν μια ηχηρή αποτυχία. Αυτή η γυναίκα, που στα βαθιά της γεράματα είχε συγκεντρώσει εννέα honoris causa διδακτορικά, δεν είχε σχεδόν καθόλου ακαδημαϊκή κατάρτιση. ΗMary Leakey, παρακολούθησε μόνο μερικά μαθήματα γεωλογίας και αρχαιολογίας που ωστόσο, της επέτρεψαν να λάβει μέρος στις σημαντικότερες επιστημονικές αποστολές της εποχής της. Η Mary κληρονόμησε από τον πατέρα της το ταλέντο να σχεδιάζει, γεγονός που της έδωσε ευκαιρίες στην εικονογράφηση. Μία άλλη γυναίκα, η Dr Gertrude Caton ζήτησε από τη Mary να εικονογραφήσει ένα από τα έργα της σε μια απολιθωματοφόρα περιοχή στη βόρεια Αίγυπτο, όπου τελικά η φαντασία της νεαρής Mary αιχμαλωτίστηκε από την αδάμαστη ήπειρο της Αφρικής. Εκεί γνώρισε και τον μεγάλο της έρωτα, τον Louis Leakey, γιο ιεραπόστολων εγκατεστημένων στην Κένυα που ήδη ξεχώριζε για το παλαιοντολογικό του έργο. Παντρεύτηκαν το 1936, και ως ζευγάρι έγραψαν τις πιο λαμπρές σελίδες στην επιστήμης της ανθρώπινης εξέλιξης. Το πρωί της 17ης Ιουλίου 1959, στο φαράγγι Olduvai (Τανζανία), η Mary αναγνώρισε τα υπέροχα υπολείμματα ενός απολιθώματος ανθρώπου ανάμεσα στα ιζήματα. Αυτό το αγόρι, πολύ επιδέξιο στην κατασκευή εργαλείων, είχε ηλικία 1,75 εκατομμυρίων ετών. Ηπανηγυρική αποκάλυψη του Homo habilis επέφερε αλλαγές στη θεώρηση του ρόλου των δύο φύλων. Ενώ η Mary παρέμενε επικεφαλής στο χώρο της ανασκαφής, εργαζόμενη πάντα διακριτικά και με συνέπεια , ο Louis ταξίδευε ανά τον κόσμο, ως διάττοντας αστέρας της επιστήμης. Έτσι, οι Leakeys κατάφεραν να πείσουν τη National Geographic Society οι ανασκαφές στην Αφρική να γίνουν υπό την αιγίδα της. Το 1972, μετά τον θάνατο του Louis, η Mary ήταν αποκλειστικά υπεύθυνη της έρευνας. Αυτή η εποχή ήταν αξιοσημείωτη για την τεράστια επιστημονική παραγωγή της και το ενδιαφέρον της για την εκπαίδευση τοπικών ειδικών και για τη θέσπιση των θεμελίων μιας μεθοδολογίας επιτόπιας εργασίας που ακολούθησαν οι επόμενες γενιές. ΗMary σε προχωρημένη ηλικία (1978) έφτασε στη μεγαλύτερη ανακάλυψη της καριέρας της: τα πρώτα ανθρώπινα βήματα, το ίχνος του περίεργου πιθήκου που κατέβηκε από τα δέντρα για να περπατήσει όρθια στη Γη. Τα ίχνη του Laetoli αποτυπώθηκαν στην ηφαιστειακή τέφρα του Ngorongoro (Τανζανία). Ο Australopithecus afarensis , ο μακρινός πρόγονός μας, έκανε τη Mary Leakey έναν παγκόσμιο θρύλο. Οι στάχτες της Mary Leakey κείτονται στρωμένες στην πύρινη γη του Olduvai, στο νανούρισμα των προγόνων μας. 24
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcxMDUyNQ==