GEAS: Γυναίκες που μελέτησαν τη Γη

Carmina Virgili i Rodon (Καρμίνα Βίτζιλι Ι, Ρόντον) Μια σταθερή πορεία προς τη δημοκρατία Οι απότομες ή παρατεταμένες κλιματικές διαταραχές ήταν το έναυσμα για πέντε μαζικές εξαφανίσεις σε όλη την ιστορία της Γης. Η Carmina Virgili παθιάστηκε με τη μεγαλύτερη από αυτές, την Πέρμιο-Τριαδική εξαφάνιση, η οποία πριν από περίπου 250 εκατομμύρια χρόνια προκάλεσε την εξαφάνιση του 96% των ειδών. Αυτό που ίσως δεν φανταζόταν, μελετώντας τα πετρώματα εκείνης της εποχής, είναι ότι η ίδια θα ήταν η κινητήριος δύναμη πίσω από σημαντικές αλλαγές στην πρόσφατη ιστορία μας. Η Carmina γεννήθηκε το 1927 σε μια πλούσια οικογένεια στη Βαρκελώνης. Οι γονείς της φρόντισαν να λάβει πανεπιστημιακή εκπαίδευση όταν ακόμη δεν συνηθιζόταν. Σπούδασε δασκάλα και αργότερα απέκτησε πτυχίο και διδακτορικό (1956) στις φυσικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, όπου εργάστηκε ως λέκτορας. Δημιούργησε μια στενή σχέση με τη μητέρα της, μια φαρμακοποιό, αφού μοιράστηκε αμέτρητες μέρες στην ύπαιθρο, συλλέγοντας πρώτα φυτά και στη συνέχεια κάνοντας γεωλογικές παρατηρήσεις. Σε μια από τις εξόδους της, ένας συμπατριώτης που είδε το κορίτσι στον θάμνο την πλησίασε και την έδωσε τη διεύθυνση μιας μοδίστρας για να εργαστεί ώστε να σταματήσει να κάνει πράγματα που δεν ήταν γυναικεία. Ήταν ίσως η πρώτη φορά, αν και όχι η τελευταία, που η Carmina έπρεπε να αντιμετωπίσει τις προκαταλήψεις του να είναι γυναίκα σε ένα ανδροκρατούμενο περιβάλλον. Το 1963 έγινε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Oviedo και η τρίτη στην Ισπανία. Η ασυνήθιστη και εξωτική παρουσία της δεν έτυχε καλής υποδοχής στα πανεπιστημιακά ιδρύματα που ήταν ακόμα απρόθυμα να επιτρέψουν στις γυναίκες να εισέλθουν. Αυτές οι δυσκολίες δεν κατάφεραν να την περιορίσουν και κατάφερε να λάβει ηγετική θέση ακόμα και κάτω από αντίξοες συνθήκες. Το 1968, μετακόμισε στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης, όπου συνέχισε την έρευνα και τη διδασκαλία έως ότου διορίστηκε Κοσμήτορας της Σχολής Γεωλογικών Επιστημών, η πρώτη σε ισπανική σχολή. Ειδικεύτηκε στη στρωματογραφία του Τριαδικού και του Πέρμιου, μια γεωλογική εποχή αναταραχών και μεγάλων αλλαγών, όπως και η πολιτική εποχή που έζησε. Τα τελευταία χρόνια της δικτατορίας, η Carmina ήταν μέλος της σοσιαλιστικής οργάνωσης και ενεπλάκη στις αλλαγές που συνέβαιναν στο πανεπιστήμιο. Το 1982, ανέλαβε Υπουργός για το Πανεπιστήμιο και την Έρευνα στην πρώτη κυβέρνηση του Felipe González και συνέταξε τον Πανεπιστημιακό Μεταρρυθμιστικό Νόμο και τον Νόμο για την Επιστήμη. Αυτοί οι νόμοι ήταν ο καταλύτης ώστε το απαρχαιωμένο Φρανκιστικό πανεπιστήμιο να γίνει ένα πιο δημοκρατικό πανεπιστήμιο, αφοσιωμένο στην έρευνα και ανοιχτό στην κοινωνία. Παραιτήθηκε το 1985 λόγω προβλημάτων υγείας της μητέρας της. Λίγα χρόνια αργότερα, διηύθυνε το Colegio de España στο Παρίσι, όπου εργάστηκε ακούραστα για την πολιτιστική διάδοση και το 1996 δραστηριοποιήθηκε ξανά στην πολιτική, ως βουλευτής. Η ανθρώπινη και επιστημονική της αξία της επέτρεψαν να ξεπεράσει πολλές προκαταλήψεις σχετικά με το φύλο, διαμορφώνοντας ένα σημείο αναφοράς και φτάνοντας σε σημαντικά ορόσημα που προηγουμένως ήταν απαγορευμένα στις γυναίκες. Το πάθος της για τη γεωλογία και ο αγώνας της για τη δημοκρατία και την ελευθερία, της χάρισαν αμέτρητα βραβεία από διάφορα πανεπιστήμια και τις κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Ισπανίας. Πέθανε το 2014 και με τη δωρεά του σώματός της στην επιστήμη, διαιώνισε πέρα από το θάνατο τη δέσμευσή της στην έρευνα. Μου μένει η μικρή ικανοποίηση της σκέψης ότι συνέβαλα στη δημιουργία των πρώτων πατημάτων με τα οποία το πανεπιστήμιό μας ξεκίνησε το ταξίδι προς την αυτονομία του. 31

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcxMDUyNQ==